Teknolojinin gelişimiyle birlikte birçok alanda olduğu gibi psikolojik destek süreçleri de dijitalleşmeye başladı. Geleneksel yüz yüze terapiye bir alternatif olarak ortaya çıkan online terapi, özellikle son yıllarda giderek daha fazla kişi tarafından tercih edilmektedir. Çalışma saatleri yoğun olan bireylerden, büyük şehirlerde trafiğe takılmak istemeyenlere, küçük yerleşim yerlerinde uzman bulamayanlardan, gizliliğe önem veren bireylere kadar pek çok kişi için online terapi önemli bir seçenek haline gelmiştir.

Ancak online terapinin yaygınlaşmasına rağmen, hala birçok kişi bu yöntemin etkinliği, güvenilirliği ve etik yönlerihakkında bazı endişelere sahip olabilmektedir.
“Online terapi yüz yüze terapi kadar etkili mi?”, “Gizliliğim korunur mu?”, “Online terapiye gerçekten ihtiyacım var mı?” gibi sorular sıklıkla gündeme gelmektedir.

Bu makalede online terapinin ne olduğu, nasıl işlediği, farklı terapi yöntemleri, avantajları ve doğru online terapisti seçerken dikkat edilmesi gerekenler detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Özellikle online terapiyi düşünen ancak tereddütleri olan bireyler için rehber niteliğinde olacak bu yazı, bilinçli bir karar vermenize yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Online Terapi Nedir?

Online terapi, bireylerin psikolojik destek almasını sağlayan, internet üzerinden yürütülen bir terapi sürecidir. Teknolojinin sunduğu farklı iletişim araçları kullanılarak gerçekleştirilir. Online terapide tercih edilen yöntemler arasında şunlar yer almaktadır:

• Görüntülü Online Terapi: Terapist ile danışan arasında canlı video bağlantısı kurularak yapılan seanslardır.
• Sesli Online Terapi: Telefon veya sesli görüşme yoluyla gerçekleştirilen terapi türüdür.
• Mesajlaşma ile Online Terapi: Anlık mesajlar veya e-posta yoluyla yürütülen terapi yöntemidir.
• Karma Online Terapi: Danışanın ihtiyacına bağlı olarak görüntülü, sesli ve yazılı terapi yöntemlerinin bir arada kullanıldığı esnek bir modeldir.

Seanslarımı Hangi Online Terapi Yöntemiyle Gerçekleştiriyorum?

Online terapinin farklı türleri olsa da benim çalışma pratiğimde görüntülü online terapi yöntemini tercih ediyorum. Bunun birkaç sebebi var:

1. Beden Dili ve Yüz İfadeleri: Terapi sürecinde sadece sözcükler değil, jest ve mimikler de büyük önem taşır. Yüz yüze terapide olduğu gibi, görüntülü online terapide de bu ipuçları terapistin danışanını daha iyi anlamasına yardımcı olur. Sesli veya yazılı terapilerde bu imkân sınırlıdır.
2. Bağ Kurma ve Etkileşim: Terapist ve danışan arasında sağlıklı bir ilişki kurmak, terapinin başarısını belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Görüntülü görüşmeler, daha güçlü bir bağ kurmayı sağlar.
3. Daha Yapılandırılmış Seanslar: Sesli veya yazılı terapilere kıyasla, görüntülü online terapide seanslar belirli bir çerçevede ve süre zarfında ilerler. Bu, danışanın terapi sürecine daha düzenli bir şekilde katılım göstermesini sağlar.
4. Daha Kapsamlı Müdahaleler: Görüntülü terapide, terapist danışanın ruh halini ve duygusal tepkilerini daha iyi gözlemleyebilir. Bu sayede daha bütüncül bir değerlendirme yaparak, ihtiyaç duyulan terapötik müdahaleleri daha etkili şekilde gerçekleştirebilir.

Danışanımın ihtiyaçlarını değerlendirerek, birlikte en uygun terapi yöntemine karar veriyoruz ve süreci ona göre şekillendiriyoruz.

Online Terapinin Avantajları

• Erişilebilirlik ve Kolaylık: Online terapi, coğrafi konumdan bağımsız olarak herkesin psikolojik destek almasını sağlar. Uzak bölgelerde yaşayanlar, fiziksel engelleri olanlar veya yoğun programı nedeniyle kliniğe gidemeyen bireyler için ideal bir seçenektir.
• Zamandan ve Maliyetten Tasarruf: Yüz yüze terapiye kıyasla daha uygun maliyetli olabilir. Ulaşım masraflarını ortadan kaldırarak hem ekonomik hem de zaman açısından avantaj sunar.
• Konfor ve Gizlilik: Kendi evinizin rahatlığında terapi alabilirsiniz. Tanıdık bir ortamda olmak, birçok danışan için daha güven verici olabilir. Ayrıca, terapi sürecinin tamamen gizli kalmasını isteyen bireyler için online terapi daha fazla mahremiyet sağlar.
• Uzman Terapistlere Erişim: Bulunduğunuz bölgede uygun bir terapist bulmak zor olabilir. Online terapi sayesinde, yaşadığınız şehir veya ülkeye bağlı kalmadan, size en uygun uzmanı seçme şansınız olur. Özellikle belirli alanlarda uzmanlaşmış terapistlerle çalışma imkânı sunar.
• Esneklik ve Kişiselleştirme: Online terapi, danışanların ihtiyaçlarına göre esnek bir şekilde planlanabilir. Çalışma saatleri yoğun olan bireyler veya farklı zaman dilimlerinde yaşayanlar için daha uygun bir çözüm sunar.

Bu avantajlar sayesinde, online terapi günümüzde giderek daha fazla kişi tarafından tercih edilen etkili bir psikolojik destek yöntemi haline gelmiştir.

Online terapi sayesinde dünyanın farklı yerlerindeki danışanlarıma kolayca ulaşarak onlara destek sağlayabiliyorum. Esnek çalışma saatleri sayesinde, danışanlarımın ihtiyaçlarına en uygun zaman dilimlerinde terapi seanslarını planlayabiliyorum.

Online Terapinin Yöntemleri ve Türleri

Online terapi, farklı psikolojik ihtiyaçlara yönelik çeşitli terapi yaklaşımlarını içerir. Danışanın ihtiyaçlarına, hedeflerine ve terapi sürecine en uygun yöntem belirlenerek online ortamda uygulanabilir. İşte online terapi sürecinde yaygın olarak kullanılan bazı terapi türleri:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Temelli Online Terapi: Kaygı bozuklukları, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve stres yönetimi için etkili bir yöntemdir. Düşünce ve davranışları değiştirmeye odaklanır.
• EMDR Terapisinin Online Uygulanması: Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), fobiler ve olumsuz anılarla çalışmak için göz hareketlerini veya diğer çift yönlü uyarımları kullanarak travmayı işlemede yardımcı olur. Online ortamda, bazı uyarlanmış tekniklerle uygulanabilir.
• Gestalt Terapi Yaklaşımının Online Uygulanması: Bireyin ‘şu an ve burada’ deneyimine odaklanarak farkındalık kazandırmayı amaçlar. Kişinin düşünce, duygu ve beden duyumlarını bütünleşik bir şekilde anlamasına yardımcı olur. Özellikle kimlik, özgüven ve ilişki problemleri üzerinde etkili olabilir.
• Varoluşçu Terapi Yaklaşımının Online Uygulanması: Anlam arayışı, kimlik karmaşası, ölüm kaygısı, özgürlük ve sorumluluk gibi konular üzerinde derinleşen bir terapi yaklaşımıdır. Bireyin yaşamındaki seçimleri anlamlandırmasına ve özgün bir şekilde varoluşunu keşfetmesine yardımcı olur.
• Farkındalık Temelli Yaklaşımların Online Kullanımı (Mindfulness): Stres, kaygı ve depresyon yönetiminde kullanılır. Anın farkında olma, bilinçli nefes alma ve gevşeme teknikleri içerir.
• Çözüm Odaklı Kısa Terapi (ÇOKT) ile Online Danışmanlık: Belirli bir soruna yönelik kısa süreli ve hedef odaklı bir yaklaşımdır. Mevcut kaynaklara odaklanarak hızlı çözümler sunar.
• Online Destekleyici Terapi: Zor dönemlerden geçen bireyler için destekleyici ve motive edici bir yaklaşımdır. Yas süreci, kronik hastalıklarla baş etme ve travmatik deneyimlerin ardından uygulanabilir.

Bir terapist olarak, danışanlarımın bireysel ihtiyaçlarına en uygun desteği sağlamak için farklı terapi yaklaşımlarını kullanıyorum. Her bireyin yaşadığı zorluklar, kişisel geçmişi ve terapiye verdiği yanıt farklı olduğu için, tek bir yöntem yerine çeşitli ekollerden yararlanarak terapi sürecini danışanıma özel olarak şekillendiriyorum.

Online Terapi Hizmeti Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Online terapi, kolay erişilebilirliği ve esnek yapısı ile birçok kişi için önemli bir psikolojik destek kaynağıdır. Ancak terapi sürecinden en iyi verimi alabilmek için doğru terapisti ve platformu seçmek önemlidir. İşte online terapi seçerken dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar:

1. Lisanslı ve Nitelikli Terapist Bulma

Online terapi alırken en önemli kriterlerden biri, terapistin alanında lisanslı, eğitimli ve deneyimli olmasıdır. Uzman olmayan kişilerden alınan destek, yanlış yönlendirme ve etkisiz müdahaleler nedeniyle fayda sağlamadığı gibi, danışanın psikolojik durumunu daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle:

• Terapistin lisans ve sertifikalarını kontrol edin.
• Hangi terapi ekollerinde eğitim aldığını ve ne kadar süredir çalıştığını öğrenin.
• Çalışma etiğine ve meslek standartlarına uygun hareket ettiğinden emin olun.

Terapi hizmeti alırken, uzmanınızın hangi akademik geçmişe sahip olduğunu sorgulamak önemlidir. Klinik psikoloji eğitimi olmayan bir uzman, derinlemesine terapi yapmak yerine daha çok danışmanlık hizmeti sunacaktır.

Türkiye’de terapi hizmeti alırken, terapistin Psikoloji veya Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) lisans eğitiminin yanı sıra Klinik Psikoloji yüksek lisansını tamamlamış olması önemli bir kriterdir. Bununla birlikte, tıp fakültelerinden mezun olup psikiyatri alanında uzmanlaşmış psikiyatristler terapi ve ilaç tedavisini bir arada sunabildikleri için tercih edilebilir.

2. Platform Güvenliği ve Gizliliği

Online terapi, internet üzerinden yürütüldüğü için gizlilik ve güvenlik ön planda olmalıdır. Kullanılan platformun terapist ve danışan arasındaki bilgileri koruyabilmesi çok önemlidir. Dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Kullanılan platformun şifrelenmiş (encrypted) olup olmadığını kontrol edin.
• Platformun HIPAA (ABD için) veya GDPR (Avrupa için) gibi veri koruma yönetmeliklerine uygun olup olmadığını araştırın.

3. Maliyet

Online terapi, yüz yüze terapiye kıyasla genellikle daha uygun maliyetli olsa da, terapist ve platforma bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Maliyetle ilgili göz önünde bulundurmanız gerekenler:

• Seans ücretlerini önceden öğrenin ve bütçenize uygun bir terapist seçin.
• Seans ücretlerine ek olarak, ilk görüşme ücretsiz mi, iptal politikaları nasıl, ödeme yöntemleri neler? gibi soruları araştırın.

4. Teknolojik Gereksinimler

Online terapiyi verimli bir şekilde sürdürebilmek için teknolojik altyapınızın yeterli olması gerekir. Bunun için:

• İyi bir internet bağlantısına sahip olun. Kesintili veya yavaş bir internet bağlantısı, terapi sürecini olumsuz etkileyebilir.
• Kamera ve mikrofonu kaliteli bir cihaz kullanın. Görüntülü terapi alacaksanız, net bir görüntü ve ses kalitesi, etkili bir iletişim açısından önemlidir.
• Sessiz ve özel bir alan yaratın. Terapinizin bölünmemesi ve rahatça konuşabilmeniz için özel bir alan oluşturmanız gerekir.

Önemli Not: Acil durumlarda online terapi yeterli olmayabilir: Eğer acil psikiyatrik müdahale gerektiren durumlar veya kriz anları söz konusuysa, hastane veya bir sağlık kuruluşuna başvurmak daha doğru olabilir.

Online Terapi Yüz Yüze Terapi Kadar Etkili mi?

Online terapi, son yıllarda giderek yaygınlaşan bir terapi yöntemi olsa da, birçok kişi “Online terapi yüz yüze terapi kadar etkili mi?” sorusunu merak etmektedir. Yapılan bilimsel araştırmalar, online terapinin birçok ruh sağlığı sorunu için yüz yüze terapi kadar etkili olabileceğini göstermektedir.

Journal of Affective Disorders dergisinde yayımlanan 2020 tarihli bir meta-analiz çalışması, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) temelli online terapinin depresyon ve anksiyete bozukluklarının tedavisinde yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Sonuç olarak, online terapi bilimsel olarak kanıtlanmış bir yöntem olup, kişinin ihtiyacına ve terapi sürecinin doğasına bağlı olarak yüz yüze terapi kadar etkili olabilir. Önemli olan, sürecin nitelikli bir terapist eşliğinde, doğru terapi modeliyle yürütülmesidir.

Online terapi, ruh sağlığınızı desteklemek için güçlü bir araç olabilir. Zaman ve mekân kısıtlamalarına takılmadan, kendinize uygun bir terapistle çalışma fırsatı sunarak, hayatınıza derinlemesine bir bakış açısı kazandırmanızı sağlar. Doğru terapisti seçerek, güvenli ve gizliliğinizi koruyan bir platformda terapiye başladığınızda, kendinizle ilgili farkındalığınız artar ve duygusal iyilik halinizi güçlendirme şansı elde edersiniz.

Unutmayın, terapi bir yolculuktur ve bu yolculukta attığınız her adım kendinize verdiğiniz bir değerdir. Online terapi, sizi olduğunuz yerden alıp psikolojik sağlığınızı güçlendirmek için kapılar açabilir. Hayatınızda değişim ve iyileşme yaratmak sizin elinizde. Eğer hazırsanız, bugünden itibaren bu sürece bir adım atarak kendinize destek olabilirsiniz. Daha fazla bilgi ve sorularınız için bana ulaşabilirsiniz.